96

اینجا اتوبوس سوار شدن یه فرایند کاملا متفاوت و گاهی به نظر من آزاردهنده است. از اونجایی که بیشتر مردم از ماشین شخصی استفاده می کنن، اتوبوس به جز صبح زود و حوالی عصر، بسیار خلوته. حتی توی ساعت های شلوغ هم همیشه جا واسه نشستن هست، گیرم ته اتوبوس.

توی ایران بجز معدودی از آقایون کسی با راننده ی تاکسی و به ویژه راننده اتوبوس حرف نمی زنه. حرف زدن خانوما با راننده اتوبوس اصلا تعریف نشده چون پیامدهای بدی ممکنه داشته باشه. اصولا راننده ها به بنی هندل معروفن که سلوک و زبان مخصوص به خودشون رو دارن و همیشه به ما گفتن با بنی هندل دهن به دهن نشین که پشیمون میشین. از جنبه های طبقاتی و بی انصافانه بودن این حرف که بگذریم، در بسیاری موارد دیده شده که این ضرب المثل درست از آب دراومده متاسفانه و نتیجه اش، بخصوص در موردی که مسافر خانم بوده، به قول ما و دیگران، به پررو شدن راننده ختم شده! 

اینجا کاملا برعکسه. موقع ورود باید به راننده سلام کنی و به حوالپرسیش مودبانه جواب بدی، موقع پیاده شدن هم راننده توی آینه چک می کنه که کی پیاده میشه و تو باید ازش تشکر کنی. البته هستند کسانی که این کار رو نمی کنن اما تعدادشون کمه و این رفتار دور از ادب اجتماعی معمول تلقی می شه.

از طرفی، توی اتوبوس ممکنه هرکسی که فکرش رو بکنی یک دفعه با تو شروع به صحبت بکنه و تو باید مودبانه و با لبخند به حرفاش گوش بدی و واکنش های به موقعی از خودت نشون بدی. 

سلام و احوالپرسی با راننده رو دوست دارم چون بهم حس امنیت و احترام می ده و وقتی یه راننده رو هر روز هفته یک ساعت مشخص ببینی، آشنایی آرامش بخشی داره که با اون ترس از پررو شدن راننده ها در ایران اصلا قابل مقایسه نیست. اما با حرف زدن با غریبه ها توی اتوبوس راحت نیستم. شیراز هم که بودم معمولا دوست داشتم تو حال خودم یه گوشه ساکت بشینم تا به مقصد برسیم چه برسه به اینجا که با این لهجه ی غلیظ جنوبی به سختی می فهمم طرف چی میگه چه برسه به اینکه بخوام واکنش درست از خودم نشون بدم یا مجبور شم به سوالش جواب بدم.

این راحت بودن با غریبه ها از یه قرارداد اجتماعی نانوشته میاد که میگه باید خوش اخلاق باشی و به همه احترام بذاری. همه مستحق احترام و البته لبخند هستند، فرقی نمی کنه دارن به تو خدماتی رو ارائه می کنن یا فقط برای دقایقی با تو همسفرن. به عنوان یک شهروند تو موظفی اجتماعی و خوش اخلاق باشی، موقعیت و حال و روزت در درجه دوم اهمیت قرار دارن.

کم نیستند صحنه هایی که از سوار شدن به اتوبوس یادمه و مصداق واقعی احترام و خوش اخلاقی درشون به وضوح مشخص بوده. مثلا امروز صبح خانم مسنی که پیدا بود احتمالا باید از بی خانمان ها باشه، سوار شد. یک دفعه شروع کرد به حرف زدن با بقیه. من ساکت نگاه می کردم و خدا خدا می کردم منو مورد خطاب قرار نده چون حتی یه کلمه از حرفاش رو هم نمی فهمیدم. دوتا آقای پشت سری من که هر روز مثل من ساعت مشابهی می رن سر کار و به همین واسطه با هم دوست شدن، به حرفای این خانم غریبه گوش می دادن و مودبانه جوابش رو می دادن. از مکث بین جواب ها و لحن حرف زدنشون معلوم بود که واقعا دلشون نمی خواد حرف بزنن یا به حرفای اون بنده ی خدا گوش بدن اما در کمال صبوری ادامه می دادن. این کار درسته که نفعی واسه ی اونا نداشت و شاید حتی کمی آزاردهنده هم بود اما در عوض خانم مسن خوشحال بود که برای چند دقیقه هم که شده هم صحبتی پیدا کرده. 

اینکه در قبال دیگران مسوولی، حتی اگه یه لبخند یا گوش شنوا باشه، از جمله چیزهاییه که باید خیلی تمرین کنم تا یاد بگیرم.